ΠΡΩΤΟΠΟΡΙΑΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΕΛΕΓΧΟΥ ΦΩΤΕΙΝΟΤΗΤΑΣ

Τούνελ χωρίς «τύφλωση» με πατέντα του ΕΜΠ


Θα μπορούσε η εικόνα ενός οδηγού που προσπαθεί απεγνωσμένα να διακρίνει τι γίνεται μπροστά του, μπαίνοντας σε τούνελ, να αποφευχθεί; Τα συμπτώματα «τύφλωσης», όπως συνηθίζουμε να τα χαρακτηρίζουμε, που μας παρουσιάζονται κάθε φορά που πηγαίνουμε από το έντονο φως στο σκοτάδι θα μπορούσαν να εκμηδενιστούν;


Η ομάδα των επιστημόνων του ΕΜΠ επί το έργον λίγο πριν την είσοδο της σήραγγας



Οι επιστήμονες είναι κάθετοι. Ναι, μπορούν, εφ' όσον ρυθμιστεί η «φωτεινότητα» του εσωτερικού της σήραγγας ανάλογα με τις εξωτερικές συνθήκες φωτισμού. Αυτό σημαίνει ότι πρέπει να έχει μετρηθεί η λαμπρότητα του οδοστρώματος σε όλο το μήκος της σήραγγας, ώστε να ρυθμίζεται αυτόματα από τα φωτιστικά της.

Η χώρας μας, αν και διαθέτει ένα πρωτοποριακό και μοναδικό σύστημα φωτομέτρησης του οδοστρώματος, που θα έλυνε οριστικά το πρόβλημα, όχι μόνο το αγνοεί αλλά αδιαφορεί και για τους νόμους που η ίδια έχει θεσπίσει. Κι αυτό γιατί ενώ οι μετρήσεις λαμπρότητας οδοστρώματος σε οδικούς άξονες και σε σήραγγες, είναι υποχρεωτικές από τα ευρωπαϊκά πρότυπα και από την κείμενη ελληνική νομοθεσία έχουν γίνει μόνο στην περίπτωση μεγάλου οδικού άξονα της βόρειας Ελλάδας.

Το σύστημα αυτό (εξοπλισμός-μεθοδολογία) υπάρχει μόνο στο Εργαστήριο Φωτοτεχνίας του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου. Αναπτύχθηκε από τους μεταπτυχιακούς φοιτητές Κώστα Μπουρούση και Λάμπρο Δούλο, υπό την επίβλεψη του καθηγητή Φραγκίσκου Τοπαλή, ο οποίος διδάσκει το μάθημα της Τεχνολογίας Φωτισμού. Καρδιά του είναι μια ειδική κάμερα που έχει τη δυνατότητα λήψεων μέσα από κινούμενο όχημα, ώστε να μην παρεμποδίζεται η κυκλοφορία. Η εικόνα λήψης της κάμερας μεταφέρεται αυτόματα σε φορητό υπολογιστή, όπου αναλύεται με ειδικό λογισμικό από το οποίο προκύπτει η λαμπρότητα του κάθε σημείου της. Το λογισμικό επιτρέπει στον χρήστη να δει την τιμή της λαμπρότητας σε κάθε σημείο του πεδίου που στοχεύει η κάμερα.

Κάμερες αυτού του τύπου έχουν κάνει την εμφάνισή τους και σε άλλες χώρες, αλλά η αξιοποίησή τους συναντά κάποιες τεχνικές δυσκολίες και σφάλματα που είναι χαρακτηριστικά όλων των νέων τεχνολογιών. Η ομάδα του Εργαστηρίου Φωτοτεχνίας κατάφερε να εξαλείψει τα προβλήματα αυτά με πρωτότυπες λύσεις, μετατρέποντας το σύστημα σε ένα αλάνθαστο εργαλείο, που όμοιο του δεν υπάρχει, τουλάχιστον στην Ευρώπη.

Παρά τη μοναδικότητά του, όμως, το ευέλικτο αυτό σύστημα που θα εξασφάλιζε ασφάλεια και οικονομία παραμένει στο «συρτάρι» ελέω της ελληνικής απρονοησίας και παρά τη ρητή νομοθεσία που απαιτεί από τους αναδόχους των έργων να πιστοποιούν με μετρήσεις, από αναγνωρισμένα εργαστήρια, τα έργα οδικού φωτισμού.

Οπως μας εξηγεί ο καθηγητής ΕΜΠ Φραγκίσκος Τοπαλής, «ο έλεγχος της φωτεινότητας και η ρύθμιση αναλόγως του φωτισμού των σηράγγων είναι απαραίτητες για την ασφάλεια των οδηγών. Κι αυτό γιατί «ο ανθρώπινος οφθαλμός χρειάζεται κάποιο χρόνο για να προσαρμοστεί όταν μεταβαίνει από υψηλή φωτεινότητα σε χαμηλή. Τέτοιο χρόνο δεν έχει στη διάθεσή του ο εποχούμενος, που πιθανόν να κινείται με μεγάλη ταχύτητα εισερχόμενος στη σήραγγα και να μην προλάβει να προσαρμοστεί στο χαμηλότερο φωτισμό του εσωτερικού της σήραγγας. Αποτέλεσμα της αδυναμίας προσαρμογής είναι η τύφλωση -θάμβωση- του οδηγού με πιθανές δυσάρεστες συνέπειες.

«Ο σωστός φωτισμός», προσθέτει ο κ. Τοπαλής, «ειδικά σε σήραγγες, είναι ζωτικής σημασίας όχι μόνο γιατί σώζει ζωές, αλλά και για εξοικονόμηση ενέργειας η οποία είναι διόλου ευκαταφρόνητη. Σύμφωνα με μετρήσεις της ΔΕΗ, η ετήσια κατανάλωση ενέργειας για οδοφωτισμό κυμαίνεται περί τις 800 GWh. Αυτό αντιστοιχεί στο 1,6% της συνολικής ετήσιας κατανάλωσης της Ελλάδας».

Οπως επισημαίνει ο ίδιος «από μετρήσεις και υπολογισμούς του Εργαστηρίου Φωτοτεχνίας του Ε.Μ. Πολυτεχνείου έχει εκτιμηθεί ότι υπάρχει ένα σημαντικό δυναμικό εξοικονόμησης ενέργειας, που υπερβαίνει το 30% της ανωτέρω κατανάλωσης. Αυτό σημαίνει ότι η σωστή διαχείριση του οδοφωτισμού μπορεί να επιφέρει εξοικονόμηση της τάξης του 0,5% στη συνολική ετήσια κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας της Ελλάδας».

Μέχρι σήμερα το σύστημα αυτό έχει χρησιμοποιηθεί στη μέτρηση 13 σηράγγων και 5 τμημάτων ανοικτής οδοποιίας, στην Εγνατία Οδό. Χαρακτηριστικό της επιτυχίας της -ελληνικής- μεθοδολογίας είναι το γεγονός ότι η προμηθεύτρια εταιρεία του εξοπλισμού παραπέμπει τους υποψήφιους πελάτες της στο Εργαστήριο Φωτοτεχνίας για την παροχή συμβουλών χρήσεως του συστήματος.

Της ΝΑΤΑΣΑΣ ΜΠΕΡΗ. enet.gr